Klonowanie dysku HDD na SSD. Poradnik i programy do klonowania dysków

Czym jest klonowanie dysku?

Najpopularniejszą metodą na to, aby przenieść system na inny dysk, jest tak zwane klonowanie dysku systemowego.

Najnowsze wiadomości

Klonowanie dysku polega na kopiowaniu całej zawartości jednego dysku twardego (lub partycji) na drugi 1:1. Dzięki temu możemy uruchomić system operacyjny z nośnika docelowego.

Krótko mówiąc jest to proces, podczas którego można nie tylko skopiować zawartość dysku, ale także zachować zgodność struktury danych, obejmującą system operacyjny, aplikacje, pliki systemowe i wszystkie inne ustawienia, licencje czy sterowniki. Dzięki temu nośnik jest gotowy do użycia od razu po zakończeniu klonowania.

Kiedy i w jakim celu wykonuje się klonowanie dysku?

W jakiej sytuacji przydaje się ta czynność? Na przykład wtedy, gdy kupiliśmy dysk SSD i chcemy na niego skopiować zawartość naszego starego HDD, aby od razu móc na nim działać. Dyski klonuje się również na wszelki wypadek, w razie awarii głównego nośnika, aby móc wznowić pracę bez przestoju.

Klonowanie przydaje się również gdy na obecnym dysku twardym kończy się miejsce lub chcesz zmienić sprzęt na którym pracujesz i jednocześnie mieć wszystkie dane i ustawienia. Wykonuje się je również, gdy ma się w planach przeniesienie systemu operacyjnego na nowy nośnik. Niekiedy czynność ta pozwala także odzyskać dane znajdujące się na uszkodzonym nośniku.

Przesiadka z dysku HDD na SSD niesie ze sobą również dodatkowe korzyści w postaci lepszej wydajności, cichszej pracy oraz większej żywotności i mniejszego poboru mocy.

Poznaj różnice pomiędzy dyskiem HDD i SSD:

Dysk HDD i SSD – czym się różnią?

Czy można sklonować dysk HDD na mniejszy SSD?

Sklonowanie dysku HDD o większej pojemności na mniejszy nośnik SSD jest oczywiście możliwe, acz wymaga pewnego przygotowania. Warto na samym początku sprawdzić, czy zajęte miejsce na nośniku HDD jest mniejsze lub równe temu, na który chcesz przenieść system i dane.

Jeśli nie, warto je zwolnić lub przekopiować na inne dyski. Do klonowania należy wykorzystać specjalistyczne oprogramowanie, które będzie w stanie dostosować partycje do nowego rozmiaru.

Dlaczego warto zmienić dysk HDD na SSD?

Dyski SSD, w porównaniu do HDD, oferują wyższe prędkości odczytu i zapisu danych. Oznacza to szybsze uruchamianie systemu operacyjnego, skrócony czas ładowania aplikacji i gier oraz sprawniejsze przesyłanie danych.

Co więcej, dyski twarde HDD mają ruchome części, co sprawia, że są bardziej podatne na uszkodzenia. W przypadku SSD problem ten jest mniejszy, gdyż takich elementów nie posiadają. Oznacza to, że dane będą na nich bezpieczniejsze, a do tego też będą zdecydowanie ciszej pracować. Dyski HDD generują zauważalny hałas, szczególnie w starszych modelach.

Klonowanie dysku czy kopia zapasowa?

Klonowanie i tworzenie kopii zapasowej (tzw. backup) są często ze sobą mylone, głównie dlatego, że efekt końcowy tych procesów jest podobny. Po wykonaniu tych czynności otrzymujemy kopię zawartości dysku twardego, w tym pliki, zainstalowane programy, informacje o tzw. Master Boot Record i tabeli alokacji plików. Na tym jednak podobieństwa się kończą.

Kopia zapasowa to nic innego jak obraz dysku, a więc plik skompresowany, po którego przeniesieniu na inny nośnik należy skorzystać z oprogramowania do odczytywania kopii zapasowych, aby wydobyć z niego cały system bądź partycję lub część wybranych danych. Czynność ta jest bardziej czasochłonna niż klonowanie.

Zobacz również:

Światowy Dzień Backupu – dlaczego warto robić kopie zapasowe?

Klonowanie systemu polega na tworzeniu identycznej kopii dysku twardego, która jest nieskompresowana i może być natychmiastowo przeniesiona na inny nośnik. Ten proces jest znacznie szybszy, a co więcej, w przypadku awarii głównego dysku, sklonowany system pozwala na natychmiastowe wznowienie pracy.

Warto podkreślić, że klonowanie to kopia dysku 1 do 1 (lub partycji) i nie możemy w ten sposób przenosić mniejszych porcji danych z nośnika. Transferujemy w ten sposób zawsze cały dysk lub przynajmniej jedną całą partycję.

Typy klonowania

Klonować możemy na kilka sposobów, między innymi:

cały dysk (wszystkie partycje),
partycję systemową,
pojedynczą partycję lub wybrane partycje z danymi.

Najlepsze narzędzia do klonowania dysków

Migracja systemu z HDD na SSD wymaga specjalnego oprogramowania do klonowania. Znaczna część narzędzi tego typu jest płatna, ale istnieje również sporo aplikacji, które są całkowicie darmowe lub mają swoje bezpłatne wersje. Do najlepszych programów do klonowania zaliczamy między innymi:

Macrium Reflect Free

Świetne darmowe, wielozadaniowe narzędzie, którego jedną z głównych funkcji jest klonowanie systemu. Wszystkie niezbędne opcje do użytku osobistego są zawarte w bezpłatnej wersji aplikacji. Macrium Reflect Free wyróżnia się schludnym, nowoczesnym wyglądem i prostotą obsługi. Kreator klonowania jest bardzo prosty w obsłudze. Ponadto program pozwala przenosić system bez powielania pustej przestrzeni (tzw. inteligentna kopia sektora) lub umożliwia wykonanie kryminalistycznej kopii sektora (np. by użyć danych z dysku jako dowodu sądowego). Z kolei dzięki opcji SSD Trim można przyspieszyć proces klonowania i zoptymalizować użycie przestrzeni w nowym dysku.

Pobierz Macrium Reflect Free

EaseUS Todo Backup Free

Bezpłatny i łatwy w obsłudze oraz bogaty w opcje program do klonowania dysku systemowego. Można dzięki niemu sklonować cały dysk lub pojedynczą partycję – z danymi lub systemową. Aplikacja odznacza się nowoczesnym interfejsem i prostotą obsługi. Ponadto EaseUS Todo Backup Free oferuje szereg opcji wykonywania kopii zapasowych, a także pozwala za darmo przetestować część płatnych planów.

Pobierz EaseUS Todo Backup Free

Clonezilla

Darmowe narzędzie do klonowania, które również spełnia doskonale swoją funkcję, ale jest nieco trudniejsze w obsłudze. Aby skorzystać z Clonezilli, trzeba na początku stworzyć nośnik rozruchowy (USB lub DVD), po użyciu którego program przeprowadzi nas przez proces klonowania. Trzeba mieć na uwadze, że w przypadku Clonezilli, dysk docelowy musi mieć przynajmniej taką samą pojemność, co źródłowy.

Pobierz Clonezilla

AOMEI Backupper Standard

Kolejny dobry wybór, jeśli chodzi o program do klonowania Windowsa. Warto jednak wziąć pod uwagę, że darmowa, standardowa edycja umożliwia tylko przenoszenie danych, a nie systemu (tu potrzebna jest wersja Professional). Ponadto AOMEI Backupper Standard pozwala jedynie na przeniesienie Windowsa, jeśli typ partycji jest ten sam w obydwu dyskach (Master Boot Record – MBR lub GUID Partition Table – GPT). Ograniczenie to nie istnieje przy wyższej edycji programu. Oprócz opcji klonowania, AOMEI Backupper pozwala również tworzyć kopie zapasowe.

Pobierz AOMEI Backupper Standard

Klonowanie dysku systemowego – jak przenieść Windows na SSD?

Przy przesiadce z HDD na SSD, powinniśmy najpierw sprawdzić, czy nasz dysk twardy nie ma uszkodzonych sektorów. Zaleca się do tego celu programy w rodzaju HDD Regenerator, Flobo Hard Disk Repair lub HDDScan.

Po drugie, warto uprzątnąć z dysku źródłowego śmieci, np. za pomocą systemowego narzędzia „Oczyszczanie dysku” w Windows 10. W przypadku laptopa, który ma tylko jedną zatokę na dysk – zaopatrzyć się w przejściówkę USB SATA.

Przeczytaj także:

Defragmentacja dysku twardego – na czym polega? Jaki defragmentator wybrać?

Poniżej opiszemy, jak przenieść Windowsa na inny dysk przy użyciu dedykowanej aplikacji – Macrium Reflect Free.

Należy ją pobrać z oficjalnej strony, wybierając wersję „Reflect 8 Home Trial”, następnie klikając na „Download Free” i korzystając z opcji „I need a personal free license”, aby potwierdzić, że program wykorzystamy do użytku osobistego.

Przy instalowaniu programu również trzeba zaznaczyć w kreatorze konfiguracji opcję „użytek własny” oraz „to oprogramowanie jest instalowane wyłącznie do użytku osobistego”. Następnie, aby wykonać klonowanie dysku systemowego, należy wykonać następujące kroki:

Podepnij nowy dysk, na który chcesz przenieść sklonowany system.
Uruchom Macrium Reflect Free
Wybierz dysk (lub partycję), z którego chcesz sklonować dane.

przeniesienie dysku z windows 10 na inny komputer

Wybierz opcję „Sklonuj ten dysk”, która znajduje się tuż pod widokiem wszystkich partycji dysku źródłowego.

Pojawi się okno, w którym należy wybrać dysk docelowy, korzystając z opcji „Wybierz dysk, na który chcesz sklonować…”. Kliknij na podpięty uprzednio dysk.

Wybierz opcję „Dalej” lub „Zakończ”.
Rozpocznie się proces klonowania (o ile jest wystarczająco miejsca na dysku docelowym), którego czas jest zależny od prędkości nośnika źródłowego i docelowego. Może on trwać nawet do kilkunastu godzin w przypadku całościowego klonowania całego, dużego dysku.
Gotowe! Możesz już korzystać z danych i systemu na nowym dysku.

Warto pamiętać, że gdy partycja źródłowa jest większa niż partycja docelowa, zostanie domyślnie użyta inteligentna kopia sektora, czyli przeniesienie danych z pominięciem pustej przestrzeni.

Przenoszenie partycji Recovery na dysk SSD

Partycja Recovery zawiera narzędzia oraz pliki, które są niezbędne do przywrócenia systemu operacyjnego do stanu fabrycznego lub naprawy w przypadku awarii. Aby ją przenieść na nowy dysk SSD, należy wykonać poniższe kroki:

Upewnij się, że pojemność dysku SSD jest wystarczająca, by pomieścić partycję Recovery oraz system operacyjny z innymi danymi, które planujesz przenieść.
Użyj narzędzia do tworzenia obrazów dysku, by utworzyć dokładną kopię partycji, a następnie zapisz obraz na zewnętrznym nośniku danych.
Przygotuj dysk SSD, a następnie użyj narzędzia do klonowania dysków, aby odtworzyć obraz partycji Recovery na dysku SSD.
Sprawdź, czy partycja jest rozpoznawana przez system operacyjny i upewnij się, że wszystko działa poprawnie.

Najczęstsze problemy związane z klonowaniem dysku

Klonowanie dysku do proces, który zazwyczaj przebiega bez dodatkowych problemow, acz niekiedy może się zdażyć, że nośnik się nie uruchamia lub system Windows, czy inne oprogramowanie, prosi o aktywację. Co wtedy zrobić?

Dysk się nie uruchamia – upewnij się, że w ustawieniach BIOS/UEFI komputera nowy dysk SSD jest ustawiony jako pierwszy w kolejności bootowania. Czasami konieczne jest zrobienie tego ręcznie. Następnie sprawdź partycję aktywną – możesz użyć narzędzia Disk Management w Windows, by to sprawdzić i ewentualnie zmodyfikować. Warto tu też zaznaczyć, że uszkodzony lub niepoprawnie sklonowany sektor startowy może też uniemożliwiać uruchomienie systemu. Warto wówczas skorzystać z narzędzi do naprawy systemu Windows, które pomogą przywrócić funkcjonalność.
System Windows lub inne oprogramowanie prosi o aktywację – Windows może wykryć klonowanie dysku jako zmianę sprzętu i dlatego też będzie wówczas wymagać ponownej aktywacji. Możesz to zrobić online, korzystając z klucza produktu dostarczonego przy zakupie oprogramowania. W przypadku innych programów, które wymagają ponownej aktywacji, może być niezbędne przeniesienie licencji na nowy dysk.

Polecane dyski SSD do klonowania

Dyski z interfejsem SATA są dość popularną opcją z uwagi na ich uniwersalność, kompatybilność oraz stosunek ceny do oferowanej pojemności. Są też zdecydowanie szybsze niż dyski HDD, acz z pewnością nie tak, jak nośniki SSD NVMe. Oferują wystarczającą wydajność i czas ładowania systemu czy aplikacji.

Wybierając nośnik SSD do klonowania warto zwrócić także uwagę na dyski SSD NVMe, które zapewniają wyższe prędkości odczytu niż SATA, co przekłada się na szybsze ładowanie systemu czy aplikacji oraz samą responsywność komputera. Lepiej też radzą sobie z wieloma operacjami jednocześnie.

Jeśli potrzebujesz mniejszego nośnika, postaw na dyski SSD z interfejsem M.2, które są łatwe w montażu. Mogą one korzystać z pasma SATA z przepustowością do 6 GB/s lub różnych opcji M.2 PCIe z protokołem NVMe. Te, które wykorzystują złącze PCI-E 3.0×4 mogą osiągać prędkości nawet do 32 GB/s.